Η εξίσωση που άλλαξε τον κόσμο

Σαν σήμερα, 27 Σεπτεμβρίου 1905, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν διατύπωσε, σε ηλικία 26 ετών, την ειδική θεωρία της σχετικότητας.

Η περίφημη εξίσωση E=mc² (ενέργεια = μάζα επί την ταχύτητα του φωτός στο τετράγωνο)  ανατρέπει τη βάση στην οποία είχαν «στερεωθεί» όλες οι τεχνικές μετρήσεις του μήκους και του χρόνου.  

Αποδεικνύει ότι η ταχύτητα επηρεάζει το χρόνο. Ο χρόνος έχει διαστολή και συστολή, αναλόγως με την ταχύτητα  του παρατηρητή.  Ο χρόνος, λοιπόν, δεν είναι μια έννοια απόλυτη, αλλά αποτελεί μια ιδιότητα του σύμπαντος. Να σημειωθεί πως αργότερα αποδείχθηκε, από τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας, ότι ο χρόνος επηρεάζεται και από την ενέργεια.

Η θεμελιακή αλλαγή που έφερε ήταν, τελικά, η ανατροπή του δεδομένου, έως τότε, απόλυτου χώρου και απόλυτου χρόνου.  Μέχρι την εξίσωση του Αϊνστάιν η επιστήμη στηριζόταν απόλυτα στους νόμους της κίνησης του Νεύτωνα. Όλα έμοιαζαν να είχαν απαντηθεί…

 Ein Stein (άιν στάιν) = “μία πέτρα”, στα Γερμανικά

Κάποτε, σε μια δεξίωση που παραβρέθηκε ο διάσημος Αϊνστάιν, τον προσέγγισε μια νεαρή πανέμορφη κοπέλα και του πρότεινε να συνάψουν σχέση για ν’ αποκτήσουν παιδιά. Γεμάτη ενθουσιασμό του εξέθεσε το ατράνταχτο επιχείρημα της: «Φανταστείτε αγαπητέ μου, πως τα παιδιά μας θα είναι έξυπνα όπως εσείς και όμορφα όπως εγώ!». Ο Αϊνστάιν χαμογέλασε, σκέφτηκε για λίγο, και μετά απάντησε: «Ναι, βεβαίως αυτό θα ήταν πολύ ωραίο! Φαντάζεστε όμως να συνέβαινε το αντίθετο;»…

Η μεγαλύτερη επιστημονική μορφή όλων των εποχών διέθετε απίστευτο χιούμορ, που σε συνδυασμό με την ανυπέρβλητη σοφία του και τον ιδιόρρυθμο χαρακτήρα, παραμένει η πιο cult φυσιογνωμία στη συνείδηση όλων. Εκατόν τριάντα ένα χρόνια μετά τη γέννησή του ο μοναδικός Αλβέρτος συνεχίζει να εμπνέει και να γοητεύει τους πάντες. Μια πολυσχιδής ετερόκλητη προσωπικότητα που αποτελεί ακόμα αντικείμενο μελέτης και θαυμασμού.

Η αντιφατικότητα χαρακτήριζε άλλωστε κάθε πτυχή της επιστημονικής και προσωπικής του ζωής. Ο άνθρωπος που θεωρείται σήμερα η μεγαλύτερη ιδιοφυΐα, είχε απορριφθεί από το σχολείο που φοιτούσε ως διανοητικά καθυστερημένος. Ο καθηγητής των Μαθηματικών, τού είχε πει το περίφημο: «Νεαρέ Αϊνστάιν, δεν θα καταφέρεις τίποτα στη ζωή σου». Όμως δύο πράγματα επηρέασαν ιδιαίτερα την πνευματική του ανάπτυξη στην παιδική του ηλικία: μία πυξίδα που του έδωσε ο πατέρας του όταν ο Αλβέρτος ήταν πέντε ετών και ένα βιβλίο ευκλείδειας γεωμετρίας που διάβασε σε ηλικία δώδεκα ετών. Στην πραγματικότητα ο Αϊνστάιν ήταν αυτοδίδακτος και οι μόνες ουσιαστικές σπουδές του ήταν στο βιολί…

Όταν το 1905 σε ηλικία μόλις 26 ετών παρουσίαζε τις τέσσερις θεωρίες του περί Σχετικότητας, λίγοι μπορούσαν να προβλέψουν το μέλλον του. Η περίφημη εξίσωση E=mc² περί «ισοδυναμίας μάζας και ενέργειας» και το βραβείο Νόμπελ Φυσικής το 1921, τον καθιέρωσαν στην επιστημονική κοινότητα αλλά και στη συνείδηση του κόσμου. Εκείνος, απορημένος από την καθολική του αποδοχή στο πλατύ κοινό, είχε διερωτηθεί σε συνέντευξή του στην εφημερίδα The New York Times «Γιατί άραγε ενώ δεν με καταλαβαίνει κανείς, με συμπαθούν όλοι;». 

Ήταν Γερμανοεβραίος στην καταγωγή αλλά δεν ένιωθε ούτε Γερμανός λόγω του μιλιταριστικού πνεύματος της εποχής του, αλλά ούτε και φανατικός Εβραίος. Μιλώντας στη Γαλλική Φιλοσοφική Εταιρεία το 1922, είπε: «Αν η θεωρία μου για τη σχετικότητα αποδειχθεί επιτυχής, η Γερμανία θα με διεκδικεί ως Γερμανό και η Γαλλία θα διακηρύσσει ότι είμαι πολίτης του κόσμου. Αν τυχόν η θεωρία μου αποδειχθεί αναληθής, η Γαλλία θα λέει ότι είμαι Γερμανός και η Γερμανία θα διακηρύσσει ότι είμαι Εβραίος».

Το 1933 αποκηρύσσει το ναζισμό και μεταβαίνει στις ΗΠΑ όπου στο Πρίνστον συνεχίζει την ερευνητική του δράση. Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η θεωρία του εφαρμόστηκε για την κατασκευή της πρώτης ατομικής βόμβας. Το 1946, με αρκετές τύψεις, έγινε πρόεδρος της Εκτάκτου Επιτροπής Ατομικών Επιστημόνων και άρχισε αγώνα προς τον ΟΗΕ να δημιουργήσει παγκόσμια κυβέρνηση, τονίζοντας ότι είναι ο μόνος τρόπος για να υπάρξει διαρκής ειρήνη.

Ο Αλβέρτος Αϊνστάιν ήταν από τη μια χαρακτήρας κλειστός και απομονωμένος κι από την άλλη εγκάρδιος, ευαίσθητος και ειλικρινής. Ταξίδευε πάντα στην τρίτη θέση των τραίνων και μέχρι το θάνατό του σνόμπαρε εμφανώς τον πλούτο και τη δόξα. Όταν το 1952 του πρόσφεραν την προεδρία του κράτους του Ισραήλ αρνήθηκε λέγοντας: «Οι εξισώσεις για μένα έχουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον, η πολιτική είναι για το παρόν, οι εξισώσεις είναι για την αιωνιότητα».

Σε ηλικία είκοσι τεσσάρων ετών παντρεύτηκε τη συμφοιτήτριά του Μιλέβα Μάρικ, σερβοελληνικής καταγωγής, με την οποία απέκτησε δύο γιους και μια συμβατική οικογένεια. Δυστυχώς όμως γι’ αυτόν, η Μιλέβα ήταν μελαγχολικό και ανασφαλές άτομο, που του δημιουργούσε πολλά προβλήματα. Αναγκάστηκε να διαλύσει τον γάμο του μαζί της, και να καταφύγει στην αγάπη της εξαδέλφης του Έλσας. Η άποψη του για το γάμο παρέμεινε πάντα αρνητική: «Ο γάμος είναι σκλαβιά που την έκαναν να φαίνεται εκλεπτυσμένη».

Σε όλη του τη ζωή υπήρξε εκκεντρικός και ιδιόρρυθμος και δεν άλλαξε ποτέ τις αγαπημένες του συνήθειες: να μην φορά ποτέ κάλτσες, να αφήνει ατημέλητα τα μαλλιά του και να καπνίζει αρειμανίως πίπα για να τον «βοηθά στην ήρεμη και αντικειμενική κρίση των ανθρώπινων υποθέσεων».

Η ιδιοφυΐα του αποτέλεσε αντικείμενο μελέτης μετά το θάνατό του. Ο εγκέφαλός του παρουσίαζε δομικές ιδιομορφίες που πιθανόν να σχετίζονται με την ευφυΐα του. Η έρευνα έχει καταγράψει ότι η κατώτερη βρεγματική περιοχή ήταν 15% ευρύτερη σε σχέση με το σύνηθες, ενώ το αριστερό του ημισφαίριο ήταν διογκωμένο στο σημείο που επιτελείται η λειτουργία της λεπτομερούς, λογικής, αναλυτικής και καινοτόμου σκέψης.

Ώρα 1:15, τα ξημερώματα της 18ης Απριλίου του 1955 ο τρυφερός «θείος Αλβέρτος» πεθαίνει στο νοσοκομείο του Πρίνστον εξ αιτίας ρήξης ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής. Η σφραγίδα του πνεύματός του θα παραμείνει χαραγμένη στη Magna Charta της ανθρωπότητας. Η οξύτητα των λόγων του είναι αυθεντική: «Θέλω να ξέρω τις σκέψεις του Θεού. Όλα τ’ άλλα είναι λεπτομέρειες».

πηγές:  imerodromos.gr και peopleandideas.gr