Tο "κραχ του '29" δείχνει αρκετά ηπιότερο απ' όσα συμβαίνουν από το 2009 έως το 2015 στην χώρα μας.
Για
την ελληνική ανεργία στα χρόνια της κρίσης ο παραλληλισμός γίνεται
συχνά με την εποχή του "κραχ του '29" και όσα συνέβησαν μέχρι τον Β'
Παγκόσμιο Πόλεμο. Με την ανεργία καθηλωμένη στην χώρα μας στο 26-27% και
με την διάρκεια του... τσουνάμι να θεωρείται πρωτοφανές μεταπολεμικά,
αποκτά μεγαλύτερο ενδιαφέρον μια ματιά προς τα πίσω...
Δυστυχώς, τα συγκριτικά στοιχεία της ανεργίας σε βάθος χρόνου
αποδεικνύουν ότι δύσκολα συναντά κανείς τόσο ραγδαία επιδείνωση όσο της
Ελλάδας και, μάλιστα, επί τόσα συναπτά έτη. Ακόμα, δηλαδή, και το "κραχ
του '29" δείχνει αρκετά ηπιότερο απ' όσα συμβαίνουν από το 2009-2015
στην χώρα μας.
Ένας από τους διασημότερους επί των οικονομικών, ο Άνγκους Μάντισον
(1926-2010), έχει παραθέσει στην μελέτη του "Economic Growth in the
West" όλους τους δείκτες ανεργίας για το διάστημα 1913-1960. Όταν,
δηλαδή, έσκασε το κραχ του '29 και στη συνέχεια ακολούθησε ο Β'
Παγκόσμιος. Από τον πίνακα απουσιάζουν, όπως είναι λογικό, τα ποσοστά
ανεργίας στα χρόνια του Πολέμου.
O Βρετανός οικονομολόγος, ειδικευμένος στην μακροοικονομική ιστορία,
συμπεριλαμβανόμενης της μέτρησης και ανάλυσης της οικονομικής ανάπτυξης,
παρουσίασε συνολικά στην διάρκεια της επιστημονικής του πορείας ένα
πολύτιμο και πολύπλευρο έργο.
Στον πίνακα που παραθέτουμε από στοιχεία του Άνγκους Μάντισον (στο
βιβλίο του Elias Tuma "Ευρωπαϊκή Οικονομική Ιστορία, από τον 10ο αιώνα
ως σήμερα", εκδόσεις Gutenberg) περιλαμβάνεται η ετήσια ανεργία σε δέκα
από τις πιο σημαντικές χώρες της Δύσης μεταξύ 1913-1960. Ανάμεσά τους
και οι δυο απ' αυτές που επλήγησαν περισσότερο στην εποχή του κραχ. Οι
ΗΠΑ και η Γερμανία.
Διαπιστώνει εύκολα κανείς πως μάλλον πρόκειται περί μύθου ότι για την
σημερινή ανεργία της Ελλάδας ο δείκτης σύγκρισης πρέπει να είναι οι ΗΠΑ
ή η Γερμανία στα χρόνια του Μεσοπολέμου. Κι αυτό επειδή η ανεργία των
δυο μεγάλων δυνάμεων ήταν σαφώς μικρότερη.
Η Γερμανία (και μετέπειτα αναφερόμενη και ως Δυτική Γερμανία στον
πίνακα), σύμφωνα με τον Άνγκους Μάντισον, έκανε λίμιτ-απ ανεργίας το
1932 όταν έφτασε στο 17,2%. Το γόητρό της είχε πληγεί μετά την ήττα στον
Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι μετέπειτα κυρώσεις εναντίον της ήταν πολύ
σκληρές, το φάντασμα του πληθωρισμού στοίχειωνε την χώρα και το "κραχ
του 1929" έδωσε την χαριστική βολή. Από τον Μάντισον δεν επιβεβαιώνονται
διάφορες άλλες αναφορές για ανεργία άνω του 20% στην Γερμανία εκείνα τα
χρόνια.
Όσο για τις ΗΠΑ, επί τέσσερις χρονιές ξεπέρασαν το 20%, μεταξύ
1932-35. Το υψηλότερο ποσοστό ήταν 24,7%. Μακριά από τα 26άρια και
27άρια της Ελλάδας.
Να σημειωθεί ότι ποσοστό ανεργίας τον Νοέμβριο 2011 ανήλθε στην χώρα
μας σε 20,9%, έναντι 13,9% τον Νοέμβριο 2010 και 18,2% τον Οκτώβριο
2011. Έκτοτε τράβηξε την ανηφόρα, ο δείκτης σκαρφάλωσε στο 26-27% και
δείχνει ότι η προσγείωση αργεί ακόμα...