Σελίδες

Τρίτη 25 Νοεμβρίου 2014

Ένα εκατομμύριο σκοτεινές κουζίνες, χίλια γκρίζα εργοστάσια...

 
Kαθώς βαδίζουμε διαδηλώνοντας μέσα στην ομορφιά της μέρας/Ένα εκατομμύριο σκοτεινές κουζίνες, χίλια γκρίζα εργοστάσια/Aγγίζoυμε όλη η λαμπεράδα που απελευθέρωσε ένας ξαφνικός ήλιος/Γιατί ο λαός μάς ακούει να τραγουδάμε: «Ψωμί και Tριαντάφυλλα! Ψωμί και Tριαντάφυλλα»
Της Ελένης Καρασαββίδου
Κάθε αγώνας έχει την ομορφιά και την οδύνη του. Ίσως γιατί κανένας αγώνας δεν είναι ποτέ αρκετός για ν απαντήσει σε μια πολυσχιδή πραγματικότητα (εξ ου κι οι αντιφάσεις στην κοινωνική δράση και στην προσωπική συμπεριφορά καθώς πραγματώνουμε διαφορετικούς ρόλους κι εχουμε επενδύσει διαφορετικά στον καθένα), την ίδια ώρα που κάθε αγώνας είναι εξαιτίας αυτής της πραγματικότητας εντελώς απαραίτητος. Το κίνημα που το θύμησε αυτό γονιμοποιόντας όλα τ' άλλα μ ' εκείνη την εμβληματική κατακλείδα: “το προσωπικό είναι και πολιτικό'” το φεμινιστικό τιμά στις 25/11 μία από τις κορυφαίες ημερομηνίες του. Την Παγκόσμια Ημέρα αφιερωμένη στην βία κατά των Γυναικών. Η ίδια η επιλογή της ημερομηνίας είναι βαθιά πολιτική, αφού συνδέεεται με την άγρια δολοφονία των αδερφών Μιραμπάλ, ακτιβιστριών εναντίον της δικτατορίας, στη Δομινικανή Δημοκρατία την χρονιά ορόσημο του 1960.

Σήμερα οι γυναίκες και τα κορίτσια αποτελούν το 55% των υπολογιζόμενων 20,9 εκατομμυρίων θυμάτων της αναγκαστικής δουλείας και το 98% των υπολογιζόμενων 4,5 εκατομμυρίων ανθρώπων που εξωθούνται στη σεξουαλική εκμετάλλευση. Στις ΗΠΑ το 83% των κοριτσιών ηλικίας μεταξύ 12 και 16 ετών έχει υποστεί κάποιας μορφής σεξουαλική παρενόχληση στα δημόσια σχολεία. Το 40-50% των γυναικών στις χώρες της ΕΕ έχει υποστεί διάφορες μορφές σεξουαλικής παρενόχλησης στον χώρο εργασίας. Στην Αυστραλία, τον Καναδά, το Ισραήλ, τη Νότια Αφρική και τις ΗΠΑ το 40% με 70% των δολοφονηθέντων γυναικών είναι αποτέλεσμα βίας από πλευράς ερωτικού συντρόφου.
Ακόμη υπολογίζεται μετριοπαθώς πως πάνω από 64 εκατομμύρια κορίτσια σε όλο τον κόσμο είναι παιδιά-νύφες. Το 46% των γυναικών μεταξύ 20-24 ετών στη Νότια Ασία και το 41% στη Δυτική και Κεντρική Αφρική αναφέρουν ότι παντρεύτηκαν πριν την ηλικία των 18 ετών.
-Περίπου 140 εκατομμύρια γυναίκες και κοπέλες στον κόσμο έχουν υποστεί ακρωτηριασμό των γεννητικών τους οργάνων.
- Σύμφωνα με συντηρητικές εκτιμήσεις, 20.000 με 50.000 γυναίκες βιάστηκαν μεταξύ 1992-1995 στον πόλεμο Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, ενώ περίπου 250.000 με 500.000 γυναίκες και κοπέλες βιάστηκαν στη γενοκτονία της Ρουάντα το 1994.
Στην Ελλάδα, το 68% των γυναικών που υπέστησαν κακοποίηση είναι έγγαμες ωστόσο μόλις ένα 16% είναι αλλοδαπές, εκ των οποίων 4 στις 10 προέρχονται από τα Βαλκάνια. Οι 7 στις 10 γυναίκες που έχουν πέσει θύματα κακοποίησης είναι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ή και ανώτερης ή ανώτατης εκπαίδευσης, ενώ 6 στις 10 γυναίκες βρίσκονται σε μέτρια ή καλή οικονομική κατάσταση. Όσο για το προφίλ των δραστών, περισσότεροι από τους μισούς δράστες είναι δευτεροβάθμιας ή ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης, ενώ μόλις 1 στους 10 είναι άνεργοι, κάτι που καταρρίπττει διάφορους βολικούς τόσο απολίτικους από την μια όσο και υπεριδεολογικοποιημένους από την άλλη πλευρά μύθους
Τον καιρό της επίπλαστης ευμάρειας, υπήρξε μια παραφιλολογία Δυτικοκεντρικού τύπου, που τολμούσε να αγνοήσει τα στοιχεία για την ευρύτητα και την βαρβαρότητα του φαινομένου (οι Παγκόσμιοι Φορείς επισημαίνουν ότι η Βία κατά των Γυναικών στοιχίζει περισσότερους θανάτους γυναικών από όσους ο πόλεμος, η ελονοσία που θερίζει στον 3ο κόσμο, ο καρκίνος και τα τροχαία μαζί !!!) και να μεταβάλλει την μνήμη του αγώνα που έπρεπε και πρέπει να δοθεί σε καταναλωτική φιέστα. Όμως όσο κι αν στις διαπροσωπικές σχέσεις οι ρόλοι θύτη και θυματος μεταξύ άνδρα και γυναίκας μπορούν και να μεταλλάσονται, καμιά (υπαρκτή και σεβαστή κατά τα άλλα) περιπτωσιολογία δεν μπορεί ν αναιρέσει την θεμελιώδη αλήθεια ότι ο κόσμος δεν είναι μόνο καπιταλιστικός αλλά και πατριαρχικός, κι ότι η βία δεν είναι μόνο ταξική αλλά και έμφυλη.
Παρόλο που στην Ανατολή το φεμινιστικό κίνημα (αν και το εκφράζω για λόγους οικονομίας σχηματικά κι αδικώ κάποιες εξαιρετικές καταστάσεις) απαγορεύτηκε, στην Δύση επηρέασε εξαιρετικά τον τρόπο πρόσληψης του εαυτού και του κόσμου. Ποιος ήταν ένας από τους πολλούς λόγους που το φεμινιστικό κίνημα στην κοινωνικά φιλελεύθερη κάποιες δεκαετίες πριν Δύση ενόχλησε αλλά και εμπλούτισε και κινητοποίησε γυναίκες και άνδρες κι αντίστοιχα θεματικά κινήματα, παραπόταμους στο μεγάλο ποτάμι της απελευθέρωσης; Θυμίζοντας ότι οι κοινωνικοί ρόλοι όπως και οι πολιτικές της ταυτότητας δεν είναι ποτέ ουδέτεροι αλλά συνδέονται με την βιοπολιτική, παρενέβη κριτικά κι ανέπτυξε έναν άλλοτε οξύ κι άλλοτε όχι, πάντως κριτικό και προς τον εαυτό του διάλογο, που αμφισβήτησε την “κανονικοποίηση” του σώματος κι άρα (ανάμεσα σε άλλα) την κατασκευή ενός υποκειμένου που δεσμεύει όλους κι όλες μας, αποτελώντας ένα θεμελιώδες σκαλί στην κλίμακα της οικονομικόκοινωνικής ιεραρχίας. Ως αποτέλεσμα, και παρόλο που δεν ήταν αρκετό για ν απαντήσει συνολικά σε όλα τα ζητήματα, έκανε τους πιο “ασφαλείς” ανθρώπους να κοιταχτούν όπως ποτέ πριν στον καθρέφτη σε μια βαθιά απελευθερωτική διαδικασία.
Δεν είναι στόχος αυτού του κειμένου να αποδώσει τον μεγάλο χώρο που πρέπει σε όλο αυτό το ρεύμα δράσεων και ιδεών, κριτικών αποτιμήσεων και εσωτερικών κι εξωτερικών ανατροπών. Στόχος είναι, με αφορμή την σημερινή ημέρα, να υπενθυμίσει δυο από τα σημαντικότερα του επίχειρα: 1. Πως καθρέφτης του επιπέδου αλλά και της ποιότητας συμμετοχής των ανθρώπων σε μια κοινωνία αποτελεί η δυνατότητα χρήσης του δημόσιου χώρου από τον “άλλον άνθρωπο”, και τον έμφυλα άλλον. Τα φοβερά στατιστικά της βίας που επανέρχεται στην Δύση ασθμαίνουσα κι εδυναμωμένη στα χρόνια της κρίσης, είτε με την μορφή της εξαναγκαστικής πορνείας είτε της ενδοοικογενειακής βίας, είτε των προνομιακών λόγω φύλου απολύσεων (ακόμη και για κύηση!) στην αγορά εργασίας (για να μην μιλήσουμε για την κλειοτεριδετομή, τους εξαναγκαστικούς γάμους ακόμη κι 6χρονων, τα φρικτά εγκλήματα τιμής στον 3ο κόσμο) το υπενθυμίζουν τελεσίδικα. 2. Και πως ο δημόσιος χώρος (με χίλια μάτια και χίλιους φαλούς, από το γκλομπ του ένστολου μέχρι την μονοσήμαντρη ανάγνωση που δεσμεύει τον πολύσημο λόγο της κριτικής πρόσληψης και μυθοπλασίας κι άρα της κοινωνικής κινητικότητας) είναι προέκταση του ιδιωτικού, καθώς μικροκοινωνιολογικά είναι το σταθερό πρόσωπο της πατριαρχικής και καπιταλιστικής εξουσίας που αναπαράγεται στα σπίτια και στις συνειδήσεις μας μέσα.
Η ενσωμάτωση του κυρίαρχου προτύπου και της κυρίαρχης ιδεολογίας δεν μας ετεροκαθορίζει μόνο συντριπτικά (βλέπε ενσωματωμένη ομοφοβία στους ομοφυλόφιλους που κάποτε εκδηλώνεται κι ως αυτοεξευτελιστική γκροτέσκο συμπεριφορά και ενσωματωμένο σεξισμό στις γυναίκες που κάποτε εκδηλώνεται και ως “εκ φύσεως” τάχα μαζοχισμός κι αυτοτιμωρία) αλλά και υποσκάβει την συνολικότερη προσπάθεια του ανθρώπου να δημιουργήσει μια κοινωνία αντάξια των φωτεινών (όχι των άλλων) ονείρων του κι ονείρων της, εξασφαλίζοντας τις πολύτροπες μούσες της ισότητας (όχι ομοιότητας) της ισονομίας και της δικαιοσύνης. Γιατί αν δεν έχουμε συνέχεια λόγων και πράξεων τότε οι εναλλακτικές μας προτάσεις είναι απλώς αντικατοπτρισμοί μιας ομοιότητας που ντύνεται την ετερότητα μόνο για να καταναλωθεί και να (μας) αποενοχοποιήσει. Ίσως γι' αυτό οι γυναίκες στον αγώνα τους έβαλαν βαθιά το ζήτημα της συμπεριφοράς και του πολιτισμού της καθημερινότητας, έτσι ώστε να σπάει το συμπαγές κέλυφος των κυρίαρχων ρητορικών κάθε χώρου και των πολιτευτών/ εκπροσώπων του, που αφήναν συχνά την εμπειρία των ανίσχυρων και των ανώνυμων απέξω.
Ήταν άλλωστε οι εργάτριες του Σικάγο, διπλά εκμεταλευόμενες ως τάξη κι ως φύλο, που ξεσηκώθηκαν θυμίζοντας τον Βυρωνικό στίχο πως η ελπίδα θα έρθει απ τους απελπισμένους, που καθιέρωσαν με το αίμα τους την 1η Μάη, παγκόσμια ημέρα του εργατικού κινήματος πια. Κι είναι οι γυναίκες σήμερα, όχι γενικά οι γυναίκες, οι πολιτικοποιημένες γυναίκες αφού η ιστορία επαναλαμβάνεται κι η αριστερά ξανααναμετράται με τον φασισμό στην μεσανατολική εκδοχή του όπως και στην Ευρώπη του 30 και του 40, που στο Κομπάνι από απελπισία για την πολιτική κι έμφυλη μοίρα τους αν επικρατήσει ο ισλαμοφασισμός δημιουργούν ένα μνημείο και μια παρακαταθήκη αγώνα για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Συνεχίζουν να γονιμοποιούν έτσι, όπως και στο παρελθόν (γυναίκες και άνδρες που ασχολήθηκαν με τον φεμινισμό) πολλά περιφερειακά αλλά και το κεντρικό εργατικό κίνημα, θυμίζοντας πως δεν αγωνιζόμαστε μονάχα για ψωμί μα και για τριαντάφυλλα. Ίσως γι αυτό οι πιο προχωρημένες γυναικείες συσσωματώσεις και συλλογικότητες ετοίμασαν για αύριο πορείες διανθισμένες με πολιτιστικά, και πολιτικά δρώμενα όπως θα δείτε σε άλλη στήλη...
Κι αυτό το τραγούδι, το Bread and Roses, (Ένα εκατομμύριο σκοτεινές κουζίνες, χίλια γκρίζα εργοστάσια) συνδεδεμένο με μια από τις κορυφαίες στιγμές του γυναικείου εργατικού κινήματος των ΗΠΑ, τον ηρωϊκό αγώνα των κλωστοϋφαντουργών στο Λόρρενς, θυμίζει κάτι που αφορά κάθε άνθρωπο, γυναίκα και άνδρα, μαύρο και λευκό, ανάπηρο κι αρτιμελή, ομοφυλόφιλο και ετερόφυλο, δεξιό κι αριστερό, κάθε πλάσμα που θέλει να εξελιχθεί και ν αντιμετωπίσει τις προσωπικές ή συλλογικές πληγές του, νιώθοντας πως τα φτερά του Ίκαρου ήταν και δικά του και πως κάθε ερώτηση, κάθε δυσκολία, αφορά και την προσωπική του συνείδηση κι ευθύνη: Πως το προσωπικό είναι πολιτικό. Αλλά το πολύ προσωπικό, αναζητώντας και ψωμί και τριαντάφυλλα, γίνεται τέχνη.







ΠΗΓΗ:tvxs.gr

Αναρτήθηκε από στις
Ετικέτες ,