Νοσηλευτές με... παράσημο οσφυαλγίας!

Βαρύ είναι το τίμημα της εργασίας των νοσηλευτών στα δημόσια νοσοκομεία. Σχεδόν οι μισοί πάσχουν από σοβαρή χρόνια οσφυαλγία, που πυροδοτεί φαινόμενα κατάθλιψης, έντονης γενικής κόπωσης, μειωμένης σωματικής δραστηριότητας και αυξημένου κινδύνου να ζήσουν λιγότερο από το προσδόκιμο.

Αυτό αποκαλύπτει έρευνα που διενεργήθηκε πρόσφατα από το Εργαστήριο Κλινικής Εργοφυσιολογίας του Ινστιτούτου Ερευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης Θεσσαλίας (υπάγεται στο Εθνικό Κέντρο Ερευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης), υπό την εποπτεία του δρος Γιώργου Σακκά, ερευνητή Κλινικής Εργοφυσιολογίας, σε συνεργασία με τη δρα Χριστίνα Καρατζαφέρη από το ΤΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, την Ελίζα Κωνσταντινίδου, φυσικοθεραπεύτρια, και τον Νίκο Ρίζο, νοσηλευτή.

Στη μελέτη συμμετείχαν εξήντα εθελοντές νοσηλευτές, που εργάζονταν σε γενικά νοσοκομεία της περιφέρειας με πλήρες ωράριο και οι οποίοι επιλέχθηκαν τυχαία.

Αφού έδωσαν το πλήρες ιατρικό ιστορικό τους, συμπλήρωσαν μια σειρά ερωτηματολογίων που αφορούσαν το επίπεδο της ποιότητας ζωής τους, του πόνου οσφυϊκής μοίρας σπονδυλικής στήλης, της κατάθλιψης, του σωματικού πόνου και της γενικής κόπωσης.

Στη συνέχεια τους ζητήθηκε να φορέσουν στη ζώνη τους για επτά συνεχείς ημέρες ένα επιταχυνσιόμετρο, για να καταγραφεί η απόσταση που διήνυσαν μέσα σε μία εβδομάδα.

Παράλληλα, ανάλογα με το αποτέλεσμα που έλαβαν στο ερωτηματολόγιο του πόνου οσφυϊκής μοίρας σπονδυλικής στήλης, οι εθελοντές χωρίστηκαν σε δύο ομάδες, σε αυτούς χωρίς κάποιο πρόβλημα και σε αυτούς με οσφυαλγία.

Χρόνιος πόνος στη μέση

Στόχος της μελέτης αυτής ήταν να αποτιμήσει την επίδραση που μπορεί να ασκεί ο χρόνιος πόνος της μέσης στους νοσηλευτές και πώς αυτός μπορεί να επηρεάσει αντίστοιχα την ποιότητα της ζωής τους, τα επίπεδα σωματικής κόπωσης, την ψυχική τους υγεία και την καθημερινή τους σωματική δραστηριότητα.

Τα αποτελέσματα κατέδειξαν ότι το 50% των νοσηλευτών έπασχαν από σοβαρή χρόνια οσφυαλγία, η οποία συνεισέφερε στα επίπεδα γενικής κόπωσης κατά 77%, στα επίπεδα κατάθλιψης κατά 33% και κατά 68% στα επίπεδα ποιότητας ζωής, σε σχέση με τους νοσηλευτές που δεν έπασχαν από οσφυαλγία.

  Το πιο σημαντικό, όμως, εύρημα ήταν ότι τα άτομα με χρόνια οσφυαλγία είχαν μειωμένα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας κατά 58% σε σχέση με τους συναδέλφους τους που δεν υπέφεραν. Βάσει της διαπίστωσης αυτής, οι εν λόγω νοσηλευτές κατατάχθηκαν σε χαμηλότερο επίπεδο από τα άτομα που κάνουν «καθιστική ζωή».

Για πρώτη φορά διεθνώς, τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής κατέδειξαν την άγνωστη σχέση μεταξύ οσφυαλγίας και θνησιμότητας, καθώς μια σειρά παραγόντων, όπως η έντονη κόπωση, η κατάθλιψη, η χαμηλή ποιότητα ζωής και η χαμηλή σωματική δραστηριότητα, αποτελούν σημαντικούς παράγοντες κινδύνου καρδιαγγειακών επεισοδίων και αιτία αιφνίδιου θανάτου.

Η οσφυαλγία αποτελεί την πρώτη αιτία αναρρωτικής άδειας στους ασφαλισμένους στα εθνικά συστήματα Υγείας, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στον υπόλοιπο δυτικό κόσμο.

Είναι επίσης, σύμφωνα με προγενέστερη έρευνα, ο λόγος που περιορίζει συχνότερα τις καθημερινές δραστηριότητες των ανθρώπων ηλικίας μικρότερης των 45 ετών.

Οσφυαλγία, αυχεναλγία

Ειδικότερα στην Ελλάδα, η οσφυαλγία και η αυχεναλγία αποτελούν το πρώτο αίτιο μακροχρόνιας λειτουργικής ανικανότητας σε άτομα παραγωγικών ηλικιών και μάλιστα σε ποσοστό 25%, ενώ στη δεύτερη θέση ακολουθούν οι ψυχικές παθήσεις σε ποσοστό 15%.

Διεθνώς, το 65%-80% των ατόμων του γενικού πληθυσμού έχει παρουσιάσει τουλάχιστον ένα επεισόδιο οσφυαλγίας κατά τη διάρκεια της ζωής του, ενώ στο 75% των περιπτώσεων η οσφυαλγία υποτροπιάζει τουλάχιστον μία φορά μέσα σε ένα χρόνο. 

Ανάμεσα στους επαγγελματίες υγείας, οι νοσηλευτές κατέχουν την πρώτη θέση στην εμφάνιση οσφυαλγίας σε ποσοστό 77,1%, ενώ η ετήσια συχνότητα εμφάνισης οσφυαλγίας σε νοσηλευτές σε διάφορες χώρες ποικίλλει μεταξύ 41-86%. Το 35% των νοσηλευτών εμφανίζει από ήπια έως μέτρια συμπτώματα κατάθλιψης, το 43% κόπωση και μειωμένη ενέργεια, το 28% οσφυαλγία, το 30% πόνους σε αρθρώσεις, το 29% προβλήματα ύπνου και το 18% πονοκεφάλους.

Σημείωση: Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Ελευθεροτυπία", την Κυριακή 14 Ιουλίου 2013.
Μέσα στα δύο χρόνια πού πέρασαν, το προσωπικό έχει μειωθεί δραματικά.
Ενδεικτικά, μόνο το τελευταίο τρίμηνο αποχώρησαν πάνω από 2.000 εργαζόμενοι από τα δημόσια Νοσοκομεία. Μεγάλο μέρος από αυτούς είναι νοσηλευτικό προσωπικό.
Την τελευταία πενταετία αποχώρησαν 17.000 εργαζόμενοι από τη δημόσια υγεία.
Στην Ελλάδα, έχουμε 3,6 νοσηλευτές ανά 1000 κατοίκους.
Ο μέσος όρος στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι 8 νοσηλευτές ανά 1000 κατοίκους!