Ασφαλιστικό: Το σχέδιο της κυβέρνησης και οι θέσεις της ΑΔΕΔΥ.

Ένα από τα βασικά στοιχεία του νέου Ασφαλιστικού που παρουσίασε προχτές και προωθεί άμεσα η Κυβέρνηση, είναι ότι θίγει τους πάντες: τους σημερινούς ασφαλισμένους, αυτούς που τώρα ετοιμάζονται να βγουν στη σύνταξη, αλλά και όλους τους σημερινούς συνταξιούχους. Τσακίζει ιδιαίτερα τη νέα γενιά, η οποία εξαιτίας των ελαστικών μορφών απασχόλησης και των δραματικά μειωμένων αποδοχών είναι αμφίβολο αν και πότε θα πάρει σύνταξη.

Ας δούμε ορισμένες από τις βασικές παραμέτρους του κυβερνητικού σχεδίου για το Ασφαλιστικό:

1. Ο νέος τρόπος υπολογισμού των συντάξεων

Οι συντάξεις που θα αποδίδονται στο εξής, θα είναι μειωμένες σε σχέση με τις σημερινές κατά 15% με 30%, αλλά και σε σχέση με εκείνες που θα δίνονταν με το Ν3863/2010. Αυτό συμβαίνει για δύο λόγους:

• Επειδή τα ποσοστά αναπλήρωσης στην κυβερνητική πρόταση «βυθίζονται» στο 38,68% για τα 35 χρόνια Ασφάλισης, όταν στο ισχύον σύστημα έφταναν το 70% και στον Ν3863/2010 το 45,85%.
  
• Επειδή τα ποσοστά αυτά θα υπολογίζονται και σε πολύ μικρότερο συντάξιμο μισθό, αφού αυτός πλέον θα είναι ο μέσος μισθός ολόκληρου του εργάσιμου βίου και όχι της τελευταίας πενταετίας που ίσχυε πριν.
  

Υπενθυμίζουμε ότι με το σύστημα που ίσχυε μέχρι το 2007, ο ασφαλισμένος έβγαινε σε σύνταξη με το 80% του τελευταίου μισθού. Από το 2007 μέχρι το 2013 με το 70% του μισθού της τελευταίας πενταετίας και από εκεί και πέρα, με βάση το Νόμο Λοβέρδου (ποσοστό αναπλήρωσης 45,85%).

Παράδειγμα: Με το παλιό σύστημα, ένας μισθωτός που είχε 35 χρόνια υπηρεσίας, με μισθό την τελευταία πενταετία γύρω στα 1.500 ευρώ, το ποσοστό αναπλήρωσης ήταν 70% και η αποδιδόμενη σύνταξη 1.040 ευρώ. Με το νέο σύστημα, επειδή πλέον θα υπολογίζονται οι μισθοί όλου του εργάσιμου βίου και όχι της τελευταίας μόνο πενταετίας, ο συντάξιμος μισθός του εργαζόμενου θα είναι μόλις 1.026 ευρώ. Το ποσοστό αναπλήρωσης από το 70%, με βάση την κυβερνητική πρόταση θα είναι για τα 35 χρόνια Ασφάλισης, μόλις 38,68%! Έτσι το ποσό της ανταποδοτικής σύνταξης θα είναι μόλις 396 ευρώ.

Η προσθήκη σε αυτό το ποσό της «εθνικής» σύνταξης των 384 ευρώ οδηγεί σε τελικό ποσό σύνταξης στα 780 ευρώ! Δηλαδή, η σύνταξη που βγαίνει με το νέο σύστημα είναι μειωμένη κατά 25%! Σημειώνεται ότι με βάση το Ν.3863/2010, για τον ίδιο εργαζόμενο, η ανταποδοτική σύνταξη θα ήταν 470 ευρώ (ποσοστό αναπλήρωσης 45,85%) και η «εθνική» είχε οριστεί στα 360 ευρώ. Δηλαδή, η συνολική σύνταξη – στην πλήρη ωρίμανση του συστήματος – θα ήταν μόλις 830 ευρώ και σε σχέση με το παλαιό σύστημα 20% μικρότερη. Έτσι, και τα δύο συστήματα οδηγούν σε πολύ μικρότερες συντάξεις.

2. Χαντάκωμα για τη νέα γενιά και για συντάξεις αναπηρίας

Τα επίπεδα συντάξεων που περιγράφονται πιο πάνω, προκύπτουν σε εργαζόμενους με 35 χρόνια Ασφάλισης. Η εικόνα γίνεται ακόμα χειρότερη για εργαζόμενους που δεν θα μπορούν να εξασφαλίζουν αυτά τα ένσημα. Ειδικά για τις νέες γενιές, που εργάζονται σε συνθήκες «ευελιξίας», το τμήμα της «ανταποδοτικής σύνταξης» θα είναι μηδαμινό.

Παράδειγμα: Στην περίπτωση 15ετίας, που είναι σήμερα το όριο για να βγει κάποιος στη σύνταξη (4.500 ένσημα), το ποσοστό αναπλήρωσης της ανταποδοτικής σύνταξης θα είναι μόλις 12%. Δηλαδή, σε έναν συντάξιμο μισθό των 1.000 ευρώ, το ανταποδοτικό τμήμα θα ανέρχεται μόλις στα 120 ευρώ! Βέβαια, με τις σημερινές εργασιακές σχέσεις, είναι από δύσκολο έως αδύνατο κάποιος εργαζόμενος να διαμορφώσει στη 15ετία συντάξιμο μισθό 1.000 ευρώ. Επομένως, το 12% της ανταποδοτικής θα υπολογίζεται σε πολύ μικρότερους συντάξιμους μισθούς και θα οδηγεί κυριολεκτικά σε συντάξεις πείνας.

Έτσι, σύμφωνα με την πρόταση της Κυβέρνησης, η «εθνική σύνταξη» θα δίνεται ολόκληρη, μόνο εάν ο δικαιούχος έχει τουλάχιστον 40 χρόνια παραμονής στη χώρα μας και έχει συμπληρώσει το 67ο έτος. Θα είναι επίσης μειωμένη στην περίπτωση αναπηρίας, ανάλογα με το ποσοστό αναπηρίας του δικαιούχου, θα μειώνεται στην περίπτωση των «πρόωρων» συνταξιοδοτήσεων όπως και στις περιπτώσεις δικαιώματος λόγω θανάτου, αλλά και διπλής σύνταξης.

Αυτό σημαίνει ότι στις περιπτώσεις αναπηρίας – που μπορεί να συμβεί οποτεδήποτε – ο ασφαλισμένος που χάνει την ικανότητα προς εργασία θα μένει «επί ξύλου κρεμάμενος». Είναι ενδεικτικό ότι με ποσοστό αναπηρίας από 50% έως 67% ο ασφαλισμένος θα λαμβάνει μόνο το 50% της «εθνικής», ενώ με ποσοστό αναπηρίας από 67% έως 79% θα λαμβάνει το 75% της «εθνικής» σύνταξης! Σε τέτοιες οδυνηρές καταστάσεις θα βρεθούν οι ασφαλισμένοι με δεδομένο ότι το νέο σύστημα δεν προβλέπει ούτε κατώτερα όρια συντάξεων.

3. Επανυπολογισμός των ήδη αποδιδόμενων συντάξεων

Ο παραπάνω τρόπος υπολογισμού των συντάξεων θα εφαρμοστεί και στις ήδη αποδιδόμενες συντάξεις, οι οποίες θα επανυπολογιστούν. Βέβαια, όταν μιλάμε για τις σημερινές συντάξεις, δεν εννοούμε αυτές που απέδιδε το σύστημα πριν από το 2010, αλλά αυτές που διαμορφώθηκαν μετά τις απανωτές περικοπές της τελευταίας πενταετίας. Μιλάμε, δηλαδή, για συντάξεις πετσοκομμένες μέχρι και κατά 40% σε σχέση με πριν από πέντε χρόνια.

Αυτές οι συντάξεις προβλέπεται τώρα να μειωθούν κι άλλο, μετά τον επανυπολογισμό τους, με τα νέα κριτήρια που εφαρμόζονται πλέον ενιαία για παλιούς και μελλοντικούς συνταξιούχους.

Μπροστά σ” αυτήν την πραγματικότητα, η Κυβέρνηση προσπαθεί να ελιχθεί, για να μετριάσει τις αντιδράσεις. Γι” αυτό μεταθέτει στο 2018 και συγκεκριμένα μετά τον Ιούλιο, οπότε λήγει το τρέχον «πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής», την ονομαστική μείωση των συντάξεων που παίρνουν οι σημερινοί συνταξιούχοι. Συγκεκριμένα, το σχέδιο προβλέπει ότι:

• Αν μετά τον επανυπολογισμό των ήδη αποδιδόμενων συντάξεων προκύψει μείωση κάτω ακόμα και από τα σημερινά άθλια επίπεδα, η σύνταξη θα συνεχίσει να αποδίδεται στο σημερινό της ύψος, το οποίο να σημειωθεί ότι είναι μειωμένο κατά 40% σε σχέση με το 2009. Η Κυβέρνηση ονομάζει αυτό το τρικ «προσωπική διαφορά», η οποία όμως παύει σταδιακά να υπάρχει μετά τον Ιούλιο του 2018, οπότε οι μειώσεις που προκύπτουν από τον επανυπολογισμό θα ενσωματωθούν κανονικά στις ήδη αποδιδόμενες συντάξεις.
  

Υποτίθεται ότι, μετά τον Ιούλιο του 2018, θ’ αρχίσει να καταβάλλεται η προσωπική διαφορά και ο εναρμονισμός με τις νέες συντάξεις, θα πραγματοποιηθεί σταδιακά μέσω των αυξήσεων που θα λαμβάνουν οι τελευταίες μετά τη λήξη του μεσοπρόθεσμου, κατά τα πρότυπα του νέου μισθολογίου.

Παράδειγμα: Εάν ένας παλιός συνταξιούχος παίρνει σήμερα 800 ευρώ σύνταξη και με τον επανυπολογισμό προκύπτει σύνταξη 700 ευρώ, θα συνεχίσει να παίρνει τα 800 ευρώ μέχρι και το 2018. Από εκεί και πέρα, η σύνταξη θα προσαρμόζεται σταδιακά στα 700 ευρώ.

• Επίσης, αν οι νέες συντάξεις που θα δοθούν την τριετία 2016 – 2018 είναι μικρότερες από αυτές που δίνει το ισχύον σύστημα σε ποσοστό μεγαλύτερο του 20%, η Κυβέρνηση «κάνει σκόντο» και βάσει του σχεδίου της δεσμεύεται να καταβάλλει μέρος αυτής της διαφοράς ως «προσωπική διαφορά», μέχρι και το 2018. Με αυτόν τον τρόπο πάει να «μαλακώσει» τις μεγάλες μειώσεις που συνεπάγεται για τους νέους συνταξιούχους το νέο σύστημα. Μετά τον Ιούλιο του 2018, η σύνταξη θα δίνεται στα επίπεδα που προβλέπει ο νέος δυσμενέστερος υπολογισμός.
  

Παράδειγμα: Ας υποθέσουμε ότι ένας ασφαλισμένος θα βγει στη σύνταξη μέσα στο 2016. Αν με το παλιό σύστημα δικαιούνταν σύνταξη 1.000 ευρώ και με το νέο 800 ευρώ (μείωση 20%), τότε μέχρι και το 2018 θα παίρνει 900 ευρώ (το μισό της διαφοράς του 20%). Από εκεί και πέρα, η σύνταξή του θα προσαρμοστεί στα 800 ευρώ. Ανάλογα «τρικ», με μικρότερη όμως «προσωπική διαφορά» (1/3 και 1/4 αντίστοιχα), προβλέπονται για όσους βγουν στη σύνταξη το 2017 και το 2018.

Σε κάθε περίπτωση, με το σχέδιό της, η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. – ΑΝΕΛ μονιμοποιεί, αλλά και νομιμοποιεί όλες τις μέχρι τώρα αυθαίρετες περικοπές που είχαν επιβάλλει οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ – ΝΔ, και ταυτόχρονα «χτίζει» έναν νέο μηχανισμό για την παραπέρα μείωση όλων των συντάξεων.

 ΕΔΩ ΤΟ ΠΛΗΡΕΣ ΚΕΙΜΕΝΟ