Νοσοκομεία: Από το... σύμπαν του «παράλληλου προγράμματος», στην πραγματικότητα με καθαρίστριες – επιχειρηματίες

Από τη Βάσω Αμπελογιάννη

Σ΄ένα παράλληλο σύμπαν, ίσως με το άρθρο 97 να καταργούσαν τα συνεργεία καθαριότητας στα Νοσοκομεία. Σε τούτο εδώ το σύμπαν όμως, αυτό ΔΕΝ γίνεται.

Την Τρίτη 22 Μαρτίου 2013, στάλθηκε από το υπουργείο Υγείας η εγκύκλιος με αρ.πρωτ.: Γ.Π.οικ.22273/22-3-2016 (ΑΔΑ: ΩΣΝΟ465ΥΟ-62Θ) η οποία με λίγα λόγια λέει τα εξής: ότι με βάση το άρθρο 97 του ν. 4368/2016, το λεγόμενο «παράλληλο πρόγραμμα» (ΦΕΚ 21Α/21-02-16), δύναται τα Νοσοκομεία να υπογράφουν ατομικές συμβάσεις μίσθωσης έργου με ιδιώτες που απασχολούνται ή απασχολούνταν στον καθαρισμό των εν λόγω κτηρίων και στις υπηρεσίες καθαριότητας.

Από προχθές κυκλοφορούν άρθρα με τον ευφάνταστο τίτλο: «Τέλος τα συνεργεία καθαριότητας στα νοσοκομεία» Είναι αλήθεια άραγε αυτό; Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά την εγκύκλιο θα ανακαλύψει ότι ΔΕΝ είναι! Αντίθετα ο τίτλος θα έπρεπε να είναι: «Κάνοντας τις καθαρίστριες … “επιχειρηματίες” με μπλοκάκι!»

Ας δούμε λοιπόν για αρχή τι λέει αυτό το περίφημο άρθρο 97 του παράλληλου προγράμματος.

Οι ιδιώτες που θα συνάψουν συμβάσεις έργου μπορεί να είναι ιδιώτες που έχουν απασχοληθεί ή απασχολούνται στον καθαρισμό αυτών των κτηρίων με οποιαδήποτε σχέση εργασίας. Η επιλογή των ιδιωτών θα γίνεται από το Διοικητικό Συμβούλιο του Νοσοκομείου, έπειτα από δημόσια πρόσκληση. Τα κριτήρια επιλογής σύμφωνα με την εγκύκλιο είναι τα χρόνια προϋπηρεσίας, προηγούνται δηλαδή αυτοί που έχουν τα περισσότερα χρόνια στον καθαρισμό του συγκεκριμένου κτιρίου, ανεξάρτητα αν εργάζονται αυτή την στιγμή σε αυτό ή όχι. Άρα οι εν ενεργεία εργαζόμενοι στα συνεργεία καθαριότητας είναι πολύ πιθανό ότι θα πεταχτούν στην ανεργία σχεδόν αυτόματα.

Στην συνέχεια αναφέρεται ότι οι συμβάσεις θα καταρτιστούν βάσει του άρθρου 97 του «παράλληλου προγράμματος» κι ότι έτσι δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του άρθρου 46 του ν.3996/2011 περί υποχρεωτικής ασφάλισης στον ΟΑΕΕ κι ότι θα ασφαλίζονται στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Για αρχή εδώ να πούμε ότι στο άρθρο 97 του «παράλληλου προγράμματος» δεν υπάρχει καμιά διάταξη που να καταργεί τον νόμο περί υποχρεωτικής ασφάλισης στον ΟΑΕΕ, οπότε μια εγκύκλιος δεν μπορεί να καταργεί ένα νόμο.

Ο μόνος νόμος που μπορεί εδώ να βρει εφαρμογή είναι ο ν.4075/2012 που αναφέρει ότι υπάγονται στο ΙΚΑ γιατί «η απασχόλησή τους γίνεται με συνθήκες που απαντώνται στις μισθώσεις εργασίας, δηλ. με συνθήκες που προσομοιάζουν με αυτές της εξαρτημένης εργασίας..» (ΕΔΩ η σχετική εγκύκλιος του ΙΚΑ). Ελπίζουμε βέβαια το «παράλληλο πρόγραμμα» να μην υπερισχύει και αυτού του νόμου (όπως γράφει στην αρχή του) γιατί αν υπερισχύει τότε το αν θα ασφαλίζονται στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ή στον ΟΑΕΕ είναι θέμα που δεν είναι στην ευχέρεια της εγκυκλίου.

Σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 13 του ν. 4174/2013, όπως ισχύουν σήμερα, κάθε πρόσωπο με εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα υποχρεούται να τηρεί κατάλληλα λογιστικά αρχεία (βιβλία και στοιχεία) σύμφωνα με τα λογιστικά πρότυπα που προβλέπονται στην. Ελληνική νομοθεσία. Ισχύουσα νομοθεσία, για την εφαρμογή των διατάξεων αυτών, από 1.1.2015, αποτελούν οι διατάξεις του ν. 4308/2014 «Ελληνικά Λογιστικά πρότυπα, συναφείς ρυθμίσεις και άλλες διατάξεις».

Σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης β’ της παραγράφου 1 του άρθρου 39 του ν. 4308/2014, όπως αυτές ερμηνεύτηκαν με την παράγραφο 39.1.4 της εγκυκλίου ΠΟΛ. 1003/2014 και ισχύουν από 1.1.2015, δεν έχουν υποχρέωση εφαρμογής του νόμου αυτού και ως εκ τούτου δεν τηρούν βιβλία και δεν εκδίδουν στοιχεία, τα φυσικά πρόσωπα τα οποία, ευκαιριακά και ως παρεπόμενη απασχόληση, πωλούν προϊόντα ή παρέχουν υπηρεσίες, εφόσον το εισόδημα που αποκτούν από τις συναλλαγές αυτές δεν υπερβαίνει τις 10.000 € ετησίως.

Περαιτέρω, με την παράγραφο 39.1.5 της ερμηνευτικής εγκυκλίου ΠΟΛ. 1003/2014 διευκρινίζεται ότι, ως ευκαιριακή παρεπόμενη δραστηριότητα, χαρακτηρίζεται η δραστηριότητα που δεν ασκείται κατά σύστημα και αποδεικνύεται από τα πραγματικά περιστατικά. Τέτοια πραγματικά περιστατικά αποτελούν ιδίως η συνέχεια ή μη της άσκησης της δραστηριότητας αυτής, η ύπαρξη ιδιαίτερης επαγγελματικής εγκατάστασης, η ύπαρξη ιδιαίτερου εξοπλισμού και μηχανικών μέσων για την παροχή των υπηρεσιών αυτών ή την παραγωγή των αγαθών ή απόκτηση αγαθών με σκοπό τη μεταπώληση, και γενικότερα το εάν η παροχή των υπηρεσιών αυτών ή των αγαθών, έχει τα χαρακτηριστικά της οργανωμένης επιχείρησης.

Σε ό,τι αφορά τώρα στο κόστος της σύναψης των συμβάσεων, υπάρχουν δύο σκέλη: το πρώτο είναι ότι θα πρέπει να είναι εντός των εγκεκριμένων πιστώσεων των προϋπολογισμών των Νοσοκομείων και το δεύτερο είναι η αμοιβή των ιδιωτών για το παρεχόμενο έργο.

Η αμοιβή θα καθορίζεται σύμφωνα με τις μεικτές μηνιαίες αποδοχές που θα λάμβανε ένας υπάλληλος καθαριότητας ΥΕ κατηγορίας σύμφωνα με το ενιαίο μισθολόγιο λαμβανομένων υπόψη κι όλων των επιδομάτων και προσαυξήσεων που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία. Σύμφωνα λοιπόν με αυτά που είναι σε ισχύ, η χαμηλότερη αμοιβή είναι της τάξης των 780€ το μήνα συν τις ασφαλιστικές εισφορές και τις τυχόν προσαυξήσεις λόγω προϋπηρεσίας. Αυτό και τελείως πρόχειρα σημάνει το λιγότερο 1.000€ το μήνα, οπότε 12.000€ το έτος άρα αυτόματα θα πρέπει αυτοί οι άνθρωποι να ανοίξουν βιβλία στην εφορία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται (δηλώσεις ΦΠΑ, τέλη επιτηδεύματος, τήρηση βιβλίων κ.λπ. κ.λπ.) και να μετατραπούν σε μια στιγμή σε επιχειρηματίες, αν δουλεύουν βέβαια 8ωρο.

Για αυτό, λοιπόν, δίνει την δυνατότητα το επίσημο κράτος να δουλεύουν 4ωρο, 5ωρο, κλπ ουσιαστικά επισημοποιώντας για πρώτη φορά τέτοιου είδους σχέσεις εργασίας στο δημόσιο. Μέχρι τώρα 4ωρα και 5ωρα με το δημόσιο εργοδότη, υπήρχαν μόνο στους ΟΤΑ, στα voucher και στην επιδοτούμενη εργασία. ΤΩΡΑ το ΕΠΙΣΗΜΟ ΚΡΑΤΟΣ θεσμοθετεί 4ωρα και 5ωρα ως εργασιακή σχέση με το ίδιο σαν ΕΡΓΟΔΟΤΗ.

Σε ό,τι αφορά βέβαια ειδικά στον καθαρισμό των Νοσοκομείων, επάγγελμα που είναι στα Βαρέα και Ανθυγιεινά, καθώς τα Νοσοκομεία δεν είναι χώροι γραφείων, υποχρεωτικά πρέπει τα ένσημα να είναι ΒΑΕ, που σημαίνει πενθήμερη εργασία με τουλάχιστον 30 ώρες την εβδομάδα. Με τα 4ωρα και τα 5ωρα του υπουργείου Υγείας δεν συγκεντρώνουν τις ελάχιστες προϋποθέσεις ασφάλισης στα ΒΑΕ!

Ο αριθμός των υπαλλήλων καθαριότητας στα νοσοκομεία καθορίζεται με βάση τα τετραγωνικά μέτρα των χώρων και το πρόγραμμα εφημερίας του. Για ένα μέσο Νοσοκομείο, λοιπόν, της περιφέρειας που εφημερεύει κάθε μέρα και είναι κατά μέσο όρο 16.000 μ2, με 6ωρη πενθήμερη εργασία (λόγω ΒΑΕ) απαιτούνται περίπου 33 υπάλληλοι καθαριότητας, άρα και 33 τέτοιες συμβάσεις έργου. Με χαμηλότερο κόστος τα 2/3 Χ 780=520 συν τις εργοδοτικές/ασφαλιστικές εισφορές και τις τυχόν προσαυξήσεις, περίπου λοιπόν 850€ μεικτά. Άρα 850 Χ 12 Χ33=336.000€ το χρόνο.

Με τους προϋπολογισμούς των Νοσοκομείων οριζόντια περικομμένους εδώ και πολλά χρόνια, αλλά και φέτος, είναι προφανές ότι δεν θα επαρκούν για να υπάρξουν αυτές οι συμβάσεις. Οπότε ή θα μειωθεί ο αριθμός των καθαριστριών / καθαριστών ή θα μειωθεί το παρεχόμενο έργο. Τα Νοσοκομεία, όμως, δεν είναι γραφεία και το έργο της καθαριότητας έχει πολλαπλασιαστικά να κάνει και με την υγιεινή και ασφάλεια των εργαζόμενων σε αυτά αλλά και με την δημόσια υγεία, γι' αυτό κι «εκπτώσεις» απαγορεύονται.

Το τελευταίο και σημαντικότερο είναι όμως ότι αυτές οι συμβάσεις έργου, ακόμη κι αν καταφέρουν κάποιοι να τις κάνουν, επουδενί και με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, ΔΕΝ θα μπορούν να ανανεωθούν. Γι' αυτό, άλλωστε, και η εγκύκλιος αναφέρεται και στην ημερομηνία 31/12/2017. Ύστερα από ένα χρόνο, λοιπόν, αυτοί οι εργαζόμενοι θα επιστρέφουν στην ανεργία κι άλλοι θα πάρουν την θέση τους.

Για να κλείνουμε:

• Οι καθαρίστριες / καθαριστές μετατρέπονται σε επιχειρηματίες με μπλοκάκια, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
  
• Αυτοί που τώρα δουλεύουν στα συνεργεία καθαριότητας, θα χάσουν πιθανά την δουλειά τους,ειδικά αν είναι νέοι και δεν έχουν μεγάλη προϋπηρεσία.
  
• Θεσμοθετεί το επίσημο κράτος, στο «στενό» δημόσιο, τα 4ωρα και τα 5ωρα ως εργασιακή σχέση.
  
• Μειώνεται ο αριθμός των εργαζόμενων στην καθαριότητα (ή η παροχή του έργου της καθαριότητας στα Νοσοκομεία), καθώς δεν επαρκούν οι προϋπολογισμοί των Νοσοκομείων για την σύναψη τέτοιων συμβάσεων.
  
• Οι ιδιώτες καθαρίστριες / καθαριστές που θα συνάψουν τέτοιες συμβάσεις, μόλις συμπληρώσουν 12 μήνες έργου, θα πεταχτούν στην ανεργία, καθώς δεν θα μπορούν να ανανεώσουν τις συμβάσεις τους.
  
• Δεν καταργούνται τα συνεργεία καθαριότητας στα Νοσοκομεία, αντιθέτως, επισημοποιούνται άλλου τύπου σχέσεις εργασίας που δεν συναντούσαμε πριν στα Νοσοκομεία.
  
• «Αποχαρακτηρίζονται» από τα Βαρέα κι Ανθυγιεινά οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα των Νοσοκομείων.
  

Ο καθαρισμός των Νοσοκομείων είναι πάγια και διαρκής ανάγκη. Αυτό που πρέπει να κάνει το κράτος κι η κυβέρνηση είναι να δημιουργήσει τις απαιτούμενες οργανικές θέσεις και να προσλάβει το αντίστοιχο προσωπικό, σε μόνιμη και σταθερή εργασία, και το ίδιο ισχύει και για όλες τις άλλες περιπτώσεις συνεργείων (σίτιση, εστίαση, Η/Μ εγκαταστάσεις, φύλαξη).

Όλα τα υπόλοιπα είναι επικοινωνιακού τύπου τεχνάσματα που όχι μόνο ΔΕΝ λύνουν το πρόβλημα, αλλά ΔΕΝ προστατεύουν τον εργαζόμενο, ΔΕΝ προστατεύουν την δημόσια υγεία, κι ανοίγουν τον δρόμο στην κατάργηση της μόνιμης και σταθερής εργασίας.

Καιρός, λοιπόν, να σταματήσει η προπαγάνδα του «παράλληλου προγράμματος». Το πρόγραμμα που υλοποιεί η κυβέρνηση είναι το 3ο Μνημόνιο και δυστυχώς μόνο αυτό, γιατί άλλο δεν μπορεί να υπάρξει, πολύ περισσότερο που, για όποια νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης, απαιτείται η προηγούμενη έγκρισής της από τους δανειστές!

Η κυβέρνηση, λοιπόν, θα βρει απέναντί της τον κόσμο της δουλειάς ενωμένο.

Παλεύουμε για μόνιμη και σταθερή δουλειά. Αγωνιζόμαστε για την προστασία των εργατικών δικαιωμάτων. Έχουμε δίκιο και θα νικήσουμε.

* Η Βάσω Αμπελογιάννη είναι μέλος του Δ.Σ. του Συλλόγου Εργαζομένων Γενικού Νοσοκομείου και Κ.Υ. Άρτας και μέλος του Ν.Τ. Άρτας της ΑΔΕΔΥ.