Από το Γιώργη Χρήστου
Η
Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας (International Women's Day) εορτάζεται
στις 8 Μαρτίου κάθε έτους. Έχει τις ρίζες της τόσο στις γυναίκες του
Παρισιού, που κατά τη διάρκεια της γαλλικής επανάστασης ζητούσαν στις Βερσαλίες «ελευθερία, ισότητα, αδελφότητα», όσο και στις διαμαρτυρίες των γυναικών στις αρχές του 20ού αιώνα
στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, που ζητούσαν ίσα δικαιώματα, καλύτερες
συνθήκες εργασίας καθώς και δικαίωμα ψήφου. Θεσμοθετήθηκε το 1977 από
τον ΟΗΕ, ο οποίος κάλεσε όλες τις χώρες του κόσμου να γιορτάσουν την
ημέρα για τα δικαιώματα των γυναικών.
Η
8η Μαρτίου είναι μια μέρα κινητοποιήσεων σε όλο τον κόσμο για την
υποστήριξη της ισότητας, και την αξιολόγηση της θέσης των γυναικών στις
θέσεις εξουσίας, στην πολιτική, στην κοινωνία και στην εργασία.
Παραδοσιακά, ενώσεις για τα δικαιώματα των γυναικών και ακτιβιστές
διαδηλώνουν σε όλο τον κόσμο για να κάνουν γνωστά τα αιτήματά τους για
βελτίωση της θέσης των γυναικών, καθώς και να εορτάσουν τις νίκες και τα
επιτεύγματα του κινήματος.
Η
πρώτη Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας γιορτάστηκε το 1909 με πρωτοβουλία του
Σοσιαλιστικού Κόμματος των ΗΠΑ. Ο εορτασμός καθιερώθηκε το 1910 με
πρόταση της γερμανίδας σοσιαλίστριας Κλάρα Ζέτκιν (Clara Zetkin) κατά τη διάρκεια της Δεύτερης Διεθνούς στην Κοπεγχάγη της Δανίας, ενώ εορτάσθηκε για πρώτη φορά το 1911.
Η
παγκόσμια ημέρα των γυναικών ξεκίνησε ουσιαστικά ως ένας εορτασμός στις
χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, της τέως ΕΣΣΔ, καθώς και του πρώην
σοβιετικού μπλοκ. Μετά την επικράτηση της Οκτωβριανής Επανάστασης στη
Ρωσία, η φεμινίστρια Αλεξάνδρα Κολοντάι (Alexandra Kollontai) έπεισε τον Λένιν να καθιερώσει την 8η Μαρτίου ως επίσημη αργία.
Σήμερα,
σε πολλές περιοχές, η ημέρα έχει χάσει το πολιτικό της νόημα, και έχει
γίνει απλώς μια ευκαιρία για τους άνδρες να εκφράσουν την αγάπη τους για
τις γυναίκες όπως συμβαίνει και με τη γιορτή της μητέρας και την ημέρα
του αγίου Βαλεντίνου. Σε άλλες περιοχές, ωστόσο, παραμένει ισχυρή η
αρχική πολιτική σημασία της ημέρας για την υποστήριξη της ενδυνάμωσης
και της ισότητα των γυναικών.
8 Mάρτη 1857: Η πρώτη καταγεγραμμένη απεργία των γυναικών
Στις 8 Mάρτη 1857, στη Νέα Υόρκη των HΠA οι γυναίκες που δούλευαν στα εργοστάσια υφαντουργίας και ιματισμού
ξεσηκώθηκαν. Έκαναν την πρώτη καταγεγραμμένη στην ιστορία απεργία
γυναικών εργαζομένων, διαδήλωσαν για τη μείωση των ωρών εργασίας σε 10
ώρες (μέχρι τότε ήταν 16), για ίσα μεροκάματα με τους άνδρες και για
ανθρώπινες συνθήκες δουλειάς και ζωής. H συγκέντρωση και διαδήλωση τότε
πνίγηκε στο αίμα. Δύο χρόνια αργότερα, πάλι το Mάρτη, ξανά οι «εργάτριες
ρούχων» οργάνωσαν την πρώτη εργατική ένωση προσπαθώντας να
προστατεύσουν τους εαυτούς τους και να κερδίσουν μερικά βασικά
δικαιώματα στο χώρο εργασίας τους.
Η εξέγερση των 20.000 γυναικών
Στις 22 Νοέμβρη 1909,
στη Νέα Υόρκη, μετά από 11 εβδομάδες απεργιών περιορισμένων σε
συγκεκριμένες βιοτεχνίες, χιλιάδες εργάτες και εργάτριες υφαντουργίας
συγκεντρώθηκαν στο Cooper Union, για να αποφασίσουν αν θα κλιμακώσουν
τις κινητοποιήσεις. Καθώς οι συνδικαλιστές ηγέτες, άντρες στην
πλειοψηφία τους, εφιστούν την προσοχή στους κινδύνους που εγκυμονεί η
κήρυξη γενικής απεργίας, ανεβαίνει στο βήμα η νεαρή εργάτρια Κλάρα Λέμλικ (Clara Lemlich) υποβασταζόμενη.
Μόλις
είχε βγει από το νοσοκομείο όπου νοσηλεύτηκε μετά τον ξυλοδαρμό της από
τραμπούκους κατά τη διάρκεια πικετοφορίας (ενώ είχε συλληφθεί 17 φορές
στο διάστημα της απεργίας). Τα λόγια της μεταφράζονταν ταυτόχρονα στα
αγγλικά και τα ιταλικά από τα γίντις, ξεσηκώνοντας τον ενθουσιασμό των
εργατριών: «Άκουσα όλους τους ομιλητές και δεν διαθέτω πια άλλη
υπομονή. Είμαι εργάτρια, μια από όλες αυτές που απεργούν ενάντια στις
αφόρητες συνθήκες. Κουράστηκα να ακούω τους ομιλητές να μιλούν με
γενικότητες. Εδώ ήρθαμε να αποφασίσουμε αν θα κατέβουμε σε απεργία ή
όχι. Εγώ προτείνω να κατέβουμε σε γενική απεργία – τώρα!».
Τα
λόγια της ξεσήκωσαν τον ενθουσιασμό των γυναικών που ψήφισαν υπέρ της
απεργίας και βγήκαν στο δρόμο –σε σύγκρουση με την αστυνομία, τους
δικαστές, τους εργοδότες, αλλά συχνά, και τις ίδιες τις οικογένειές
τους. Ήταν από μία από τις σκληρότερες απεργίες γυναικών, η γνωστή σαν «εξέγερση των 20.000 εργατριών»
στις βιοτεχνίες ιματισμού της Νέας Υόρκης που διήρκησε από το Νοέμβρη
του 1909 ως το Φλεβάρη του 1910. Μια ηρωική απεργία που κλιμακώθηκε
εντάσσοντας και χιλιάδες εργάτες της υφαντουργίας και έγινε γενική
απεργία στον κλάδο.
13 Απρίλη 1892: Η πρώτη απεργία γυναικών στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, η πρώτη απεργία εργατριών έγινε στις 13 Απρίλη 1892 από τις υφάντριες του εργοστασίου Αδελφών Ρετσίνα,
στο Πειραιά. Από τότε και στα επόμενα χρόνια οι εργαζόμενες γυναίκες
πήραν μέρος σε πολλές κινητοποιήσεις και έδωσαν και θύματα στον αγώνα
για τα εργασιακά δικαιώματα, αλλά και για την ισοτιμία των γυναικών. Πχ.
το 1924 στην μεγάλη απεργία των καπνεργατών της Καβάλας, σκοτώθηκε η καπνεργάτρια Μαρία Χουσιάδου. Το 1926 στην απεργία στο εργοστάσιο ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ στο Αγρίνιο, στην ομάδα περιφρούρησης της απεργίας ήταν και η εργάτρια Βασιλική Γεωργαντέλη (6 μηνών έγκυος), η οποία σκοτώθηκε στις 8 Αυγούστου 1926 από πυρά της αστυνομίας κατά τη διάρκεια πορείας των απεργών.
Με πληροφορίες από rproject.gr
Αναδημοσίευση από: http://ergasianet.gr