Το βαθύ Μαξίμου απέτυχε. Απέτυχε να επιβάλει το αδιανόητο, απέτυχε
προσωρινά - πάντως απέτυχε. Ζητώντας ονομαστική ψηφοφορία, ο ΣΥΡΙΖΑ
κατάφερε να τεθεί εκτός ψηφοφορίας ως την άλλη εβδομάδα το επίμαχο άρθρο
19 του Κώδικα Μετανάστευσης, που τροποποιούμενο επί το ρατσιστικότερο,
με ακροδεξιά κόλπα στο παρά ένα, θα έλυνε τα χέρια όσων θέλουν να
κάνουν αβίωτο το βίο προσφύγων και μεταναστών.
Του Δημοσθένη Παπαδάτου-Αναγνωστόπουλου
Ας τα πάρουμε, όμως, από την αρχή: Το Άρθρο 19, που αποσύρθηκε το
μεσημέρι της Πέμπτης από την ψηφοφορία επί των άρθρων του “Κώδικα
Μετανάστευσης”, προβλέπει οχτώ κατηγορίες μεταναστών που δικαιούνται
άδεια διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους. Ορίζει, δηλαδή, τρόπους να
προστατεύσουμε μετανάστες, ώστε, μεταξύ άλλων, να αντιμετωπίσουμε
αποτελεσματικά το ρατσιστικό έγκλημα· όχι πώς θα απελαύνουμε ευκολότερα ή
πώς θα προλαμβάνουμε “καταχρήσεις” στη δίωξη του ρατσιστικού
εγκλήματος. Αλλά να χορηγείται ετήσια άδεια διαμονής σε θύματα και
ουσιώδεις μάρτυρες τέτοιων εγκλημάτων, ώστε οι δικαιούχοι να παρίστανται
(και να απολαμβάνουν “ασφάλεια δικαίου”) σε όλα τα στάδια της δίωξης.
Εδώ και ένα μήνα λοιπόν, από τις 20 Φεβρουαρίου που ξεκίνησε στην Επιτροπή η συζητήση για τον Κώδικα, και μέχρι προχτές, κανένας (ούτε υπουργός, ούτε κόμμα, ούτε βουλευτής, ούτε συνδικαλιστική ένωση...) δεν διανοήθηκε να προτείνει, ως αντίβαρο στα παραπάνω, την προστασία αστυνομικών ή λιμενικών από τις υποτιθέμενες “καταχρηστικές” καταγγελίες μεταναστών σε βάρος τους για αυθαιρεσίες ή εγκλήματα. Αντίθετα, η Αριστερά έδωσε τη μάχη για ένα πιο ολοκληρωμένο πλαίσιο προστασίας θυμάτων και μαρτύρων, επιχειρηματολογώντας, από τη σκοπιά της κοινωνικής ένταξης, για τη βαθιά εμπεδωμένη κουλτούρα ατιμωρησίας στα Σώματα Ασφαλείας.
Την ατιμωρησία αυτή κατέγραφε, μεταξύ άλλων ο Συνήγορος του Πολίτη, σε περσινή έκθεσή του, σημειώνοντας ότι, από τις 22 καταγγελίες το 2012, διερευνήθηκαν εν τέλει μόνο οι 6: πέντε από αυτές μπήκαν στο αρχείο, ενώ για την έκτη επιβλήθηκε απλώς πρόστιμο. Στην ίδια έκθεση, τοιζόταν ότι το 2012 η Ελληνική Αστυνομια κατέγραφε 84 περιστατικά με πιθανολογούμενο το ρατσιστικό κίνητρο, ενώ με δική του έρευνα ο Συνήγορος τεκμηρίωνε 253. Τις ίδιες παρατηρήσεις έκανε το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας, αλλά και ο ευρωπαίος Επίτροπος Νιλς Μούιζνιεκς, ζητώντας τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου μηχανισμού καταγγελιών αστυνομικής αυθαιρεσίας. Και ο ΣΥΡΙΖΑ έφερε το θέμα επανειλημμένα στη Βουλή, αξιοποιώντας εκθέσεις και σχετικά δημοσιεύματα (βλ. “Περιστατικά ρατσιστικής βίας από αστυνομικά όργανα”, 26.11.2012· “Βασανιστήρια κατ' εντολήν του αρχηγού της Αστυνομίας”, 20.12.2013). Για την τότε τρικομματική κυβέρνηση της “ανακατάληψης των πόλεων”, αυτά δεν σήμαιναν απολύτως τίποτα.
Εκεί λοιπόν που ο Κώδικας φάνηκε να κάνει ένα μικρό βήμα προς το αυτονόητο, το βαθύ Μαξίμου βρήκε μια ευκαιρία να εκτρέψει τη συζήτηση, μην αντέχοντας την προφανή υπεροχή της Αριστεράς σε μια συζήτηση με όρους κοινωνικής ένταξης – έστω λειψής, άτολμης και αντιφατικής. Πώς μια κυβέρνηση που θεσμοθετεί “Κλάδο Αλλοδαπών & Προστασίας Συνόρων” (βλ. τον πρόσφατο νόμο περί αναδιοργάνωσης της ΕΛ.ΑΣ), θα ρίσκαρε ποινικές διώξεις οργάνων με υπερβάλλοντα ζήλο στο “κάντε τους το βίο αβίωτο”; Πώς θα το άφηνε να περάσει έτσι ο γενικός γραμματέας της, με τη δεδηλωμένη αδιαφορία για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις εκκλήσεις στη Χρυσή Αυγή και τα σεμινάρια για την αρχαία σπαρτιατική “Κρυπτεία” στη ΓΑΔΑ;
Εύλογα ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Κ. Τριαντάφυλλος παρατήρησε ότι η τροπολογία Μπαλτάκου-Μιχελάκη ήταν εκτός πλαισίου αστικής δημοκρατίας. Εξίσου εύγλωττος, όμως, και ο κυνισμός με τον οποίο συνάδελφοί του από το ΠΑΣΟΚ (Κακλαμάνης, Κουκουλόπουλος) έκαναν λόγο για “τεχνητή ένταση” μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ επί του θέματος. Ήταν λοιπόν χάρη στην επιμονή του ΣΥΡΙΖΑ, και την εγρήγορση των οργανώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, που οι αντιφάσεις της κυβέρνησης οξύνθηκαν και το βαθύ Μαξίμου υπαναχώρησε τελικά – για την ώρα.
Αυτή η υπαναχώρηση πρέπει να είναι η αρχή για το ξήλωμα της συντηρητικής ηγεμονίας στο μεταναστευτικό. Γιατί εδώ και πάνω από δύο δεκαετίες, τμήματα του κρατικού μηχανισμού “προπονήθηκαν”, με την παραίνεση ή την ανοχή των κυβερνώντων, πάνω σε σώματα προσφύγων και μεταναστών - και ελέω ατιμωρησίας, σήμερα δοκιμάζουν τις “επιδόσεις” τους πάνω στους έλληνες πολίτες.
Εδώ και ένα μήνα λοιπόν, από τις 20 Φεβρουαρίου που ξεκίνησε στην Επιτροπή η συζητήση για τον Κώδικα, και μέχρι προχτές, κανένας (ούτε υπουργός, ούτε κόμμα, ούτε βουλευτής, ούτε συνδικαλιστική ένωση...) δεν διανοήθηκε να προτείνει, ως αντίβαρο στα παραπάνω, την προστασία αστυνομικών ή λιμενικών από τις υποτιθέμενες “καταχρηστικές” καταγγελίες μεταναστών σε βάρος τους για αυθαιρεσίες ή εγκλήματα. Αντίθετα, η Αριστερά έδωσε τη μάχη για ένα πιο ολοκληρωμένο πλαίσιο προστασίας θυμάτων και μαρτύρων, επιχειρηματολογώντας, από τη σκοπιά της κοινωνικής ένταξης, για τη βαθιά εμπεδωμένη κουλτούρα ατιμωρησίας στα Σώματα Ασφαλείας.
Την ατιμωρησία αυτή κατέγραφε, μεταξύ άλλων ο Συνήγορος του Πολίτη, σε περσινή έκθεσή του, σημειώνοντας ότι, από τις 22 καταγγελίες το 2012, διερευνήθηκαν εν τέλει μόνο οι 6: πέντε από αυτές μπήκαν στο αρχείο, ενώ για την έκτη επιβλήθηκε απλώς πρόστιμο. Στην ίδια έκθεση, τοιζόταν ότι το 2012 η Ελληνική Αστυνομια κατέγραφε 84 περιστατικά με πιθανολογούμενο το ρατσιστικό κίνητρο, ενώ με δική του έρευνα ο Συνήγορος τεκμηρίωνε 253. Τις ίδιες παρατηρήσεις έκανε το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας, αλλά και ο ευρωπαίος Επίτροπος Νιλς Μούιζνιεκς, ζητώντας τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου μηχανισμού καταγγελιών αστυνομικής αυθαιρεσίας. Και ο ΣΥΡΙΖΑ έφερε το θέμα επανειλημμένα στη Βουλή, αξιοποιώντας εκθέσεις και σχετικά δημοσιεύματα (βλ. “Περιστατικά ρατσιστικής βίας από αστυνομικά όργανα”, 26.11.2012· “Βασανιστήρια κατ' εντολήν του αρχηγού της Αστυνομίας”, 20.12.2013). Για την τότε τρικομματική κυβέρνηση της “ανακατάληψης των πόλεων”, αυτά δεν σήμαιναν απολύτως τίποτα.
Εκεί λοιπόν που ο Κώδικας φάνηκε να κάνει ένα μικρό βήμα προς το αυτονόητο, το βαθύ Μαξίμου βρήκε μια ευκαιρία να εκτρέψει τη συζήτηση, μην αντέχοντας την προφανή υπεροχή της Αριστεράς σε μια συζήτηση με όρους κοινωνικής ένταξης – έστω λειψής, άτολμης και αντιφατικής. Πώς μια κυβέρνηση που θεσμοθετεί “Κλάδο Αλλοδαπών & Προστασίας Συνόρων” (βλ. τον πρόσφατο νόμο περί αναδιοργάνωσης της ΕΛ.ΑΣ), θα ρίσκαρε ποινικές διώξεις οργάνων με υπερβάλλοντα ζήλο στο “κάντε τους το βίο αβίωτο”; Πώς θα το άφηνε να περάσει έτσι ο γενικός γραμματέας της, με τη δεδηλωμένη αδιαφορία για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις εκκλήσεις στη Χρυσή Αυγή και τα σεμινάρια για την αρχαία σπαρτιατική “Κρυπτεία” στη ΓΑΔΑ;
Εύλογα ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Κ. Τριαντάφυλλος παρατήρησε ότι η τροπολογία Μπαλτάκου-Μιχελάκη ήταν εκτός πλαισίου αστικής δημοκρατίας. Εξίσου εύγλωττος, όμως, και ο κυνισμός με τον οποίο συνάδελφοί του από το ΠΑΣΟΚ (Κακλαμάνης, Κουκουλόπουλος) έκαναν λόγο για “τεχνητή ένταση” μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ επί του θέματος. Ήταν λοιπόν χάρη στην επιμονή του ΣΥΡΙΖΑ, και την εγρήγορση των οργανώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, που οι αντιφάσεις της κυβέρνησης οξύνθηκαν και το βαθύ Μαξίμου υπαναχώρησε τελικά – για την ώρα.
Αυτή η υπαναχώρηση πρέπει να είναι η αρχή για το ξήλωμα της συντηρητικής ηγεμονίας στο μεταναστευτικό. Γιατί εδώ και πάνω από δύο δεκαετίες, τμήματα του κρατικού μηχανισμού “προπονήθηκαν”, με την παραίνεση ή την ανοχή των κυβερνώντων, πάνω σε σώματα προσφύγων και μεταναστών - και ελέω ατιμωρησίας, σήμερα δοκιμάζουν τις “επιδόσεις” τους πάνω στους έλληνες πολίτες.
Εδώ και πάνω από δύο δεκαετίες, το καθεστώς “παρανομίας” των
μεταναστών και η κρατική ανομία σε βάρος τους συνέβαλαν τα μέγιστα στην
υποτίμηση της εργατικής δύναμης και, εξ αντανακλάσεως, και της ιδιότητας
του πολίτη: πρώτα για κείνους, που δεν έγιναν “έλληνες ποτέ”, τώρα για
μας. Από τη σκοπιά του κοντινού μέλλοντος, αν δεν αλλάξει τίποτα μέσα
στην κρίση, το νεοφιλελεύθερο “όραμα” για ευρείες ειδικές οικονομικές
ζώνες δεν αφορά μόνο αυτούς – όπως δεν έμειναν σ' αυτούς τα βασανιστήρια
και ο μαζικός εγκλεισμός. Κάθε μάχη, λοιπόν, που αποσταθεροποιεί αυτή
την εφιαλτική πραγματικότητα δεν είναι απλώς απόκρουση ακροδεξιών
κυβερνητικών αντιπερισπασμών. Την ίδια στιγμή, είναι κι ένα παράθυρο
στην αξιοπρέπεια για την ελληνική κοινωνία. Για μας και γι' αυτούς.
* Ο Δημοσθένης Παπαδάτος-Αναγνωστόπουλος είναι μέλος του Τμήματος Δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ.
* Ο Δημοσθένης Παπαδάτος-Αναγνωστόπουλος είναι μέλος του Τμήματος Δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ.
ΠΗΓΗ: tvxs.gr