Του Αλέξανδρου Μαυρικάκη*
Το χρέος, ως μορφή εξουσίας, επιβάλλει πολιτικές λιτότητας που
δημιουργούν καταστάσεις φτώχειας όχι ως παρενέργεια, αλλά ως πολιτική
στόχευση με ταυτόχρονη επικοινωνιακή διαχείρισή της για να μην υπάρξουν
ταραχές και βίαιες συγκρούσεις. Η φτώχεια αποτελεί μορφή ανισότητας, με
χειρότερη την ανισότητα στην υγεία, που διευρύνεται σε σημείο να
δημιουργείται ένα απαρτχάιντ2 στην Υγεία. Από τη μια, όσοι εργάζονται
και είναι ασφαλισμένοι και, από την άλλη, οι άνεργοι και οι φτωχοί που
είναι ανασφάλιστοι ή δεν έχουν επαρκές εισόδημα για να διαχειριστούν την
υγεία/ασθένειά τους. Η διαχείριση του πλέον ουσιώδους αγαθού στη ζωή
μας, της υγείας, έχει αφεθεί στο δόγμα της πλήρους απελευθέρωσης της
αγοράς που οι ιεροκήρυκες του νεοφιλελευθερισμού, με μεσαιωνικό
φανατισμό, την έχουν αναδείξει ως νέα θρησκεία. Οι οπαδοί του
νεοφιλελευθερισμού βλέπουν την ανθρωπιστική καταστροφή ως μια ευκαιρία
για επενδύσεις και προτρέπουν τους εξαθλιωμένους άνεργους να γίνουν
επιχειρηματίες!3
Η αριθμητική της παραγωγής φτώχειας έχει καταγραφεί σε έγκυρα
περιοδικά, έχει ανακοινωθεί από οργανισμούς και έχει επισημανθεί από
γνωστούς επιστήμονες του χώρου της υγείας.4 Τα στοιχεία αυτά της
ανθρωπιστικής καταστροφής δεν γίνονται ευρέως γνωστά, γιατί κάποιοι «[…]
μπορούν να εμποδίσουν την ανεξάρτητη προσπέλαση στο γεγονός,
τακτοποιούν τις ειδήσεις σχετικά με αυτό έτσι ώστε να ταιριάζει στο
σκοπό τους […]»5. Τα τελευταία στοιχεία από την τριμηνιαία έκθεση της
Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που είδε πρόσφατα το φως της δημοσιότητας,
αναφέρει πως το 2013 η φτώχεια και η ανέχεια στην Ελλάδα ανερχόταν στο
23,7% του πληθυσμού (αυξανόμενο κατά 1,8% σε σχέση με το 2011). Επονται:
η Ρουμανία με αύξηση 1,1% και φτώχεια 21,2% το 2013, η Λετονία με 0,9%
και φτώχεια 21,4% και η Ισπανία με 0,7% και φτώχεια 20,9%. Την περίοδο
2008-2013 το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών στην Ελλάδα μειώθηκε
κατά 14,8%, καταγράφοντας το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό στην Ε.Ε. μετά
την Ιρλανδία (-16%). Βασικός λόγος των μειώσεων αυτών, σύμφωνα με την
Επιτροπή, ήταν οι μεγάλες αυξήσεις σε φόρους, οι μειώσεις σε συντάξεις
και οι μειωμένες δαπάνες για την κοινωνική προστασία.
Η εφιαλτική πραγματικότητα που σήμερα ζούμε στη χώρα μας δεν θα
ανατραπεί με αρειμάνια φληναφήματα και υπεροπτικές αδολεσχίες σε
προστατευόμενες τηλεοπτικές συζητήσεις που ασελγούν, εν πολλοίς, στη
λογική μας. Η κατάρρευση του κοινωνικού κράτους δεν θα διασωθεί με
επικοινωνιακές δεξιοτεχνίες και αόριστες υποσχέσεις για τα καλύτερα
χρόνια που έρχονται. Επιβάλλεται να σχεδιαστεί μια πολιτική ασφάλισης
του συνολικού πληθυσμού, ένα πρόγραμμα αντιμετώπισης της φτώχειας και
της ανεργίας και να προγραμματιστούν πραγματικές μεταρρυθμίσεις στο
σύστημα υγείας, θεωρώντας την Υγεία μια κοινωνική αξία μη εμπορεύσιμη,
ένα αγαθό σημαντικό για την κοινωνία που δεν πρέπει να προσεγγίζεται με
στενή διαχειριστική λογική. Πολιτικές χωρίς κοινωνικές αναφορές που
διευρύνουν τις ανισότητες, προκαλώντας καταστάσεις απαρτχάιντ και
οδηγώντας νέες μητέρες στον θάνατο, δημιουργούν κοινωνίες δύο ταχυτήτων
και υποσκάπτουν τους δημοκρατικούς θεσμούς.
* Οικονομολόγος – Μsc Διοίκηση Μονάδων Υγείας
(1) Μπρεχτ, «Πολιτικά κείμενα», εκδόσεις «Στοχαστής».
(2) Το απαρτχάιντ (apartheid), όρος που προέρχεται από τη γλώσσα
αφρικάανς και τα ολλανδικά και σημαίνει διάκριση, ήταν πολιτική των
λευκών που καθόριζε και επέβαλλε τη διάκριση των ανθρωπίνων ομάδων μέσα
σε ένα κράτος, βάσει φυλετικών κριτηρίων σε καθορισμένες γεωγραφικές
περιοχές (από Βικιπαίδεια).
(3) Υπουργός της κυβέρνησης «συμβούλεψε» απολυμένες καθαρίστριες άνω
των 50 ετών, στο πλαίσιο συζήτησης σε τηλεοπτικό σταθμό, να συστήσουν
εταιρεία και να αναλάβουν τους οργανισμούς από τους οποίους είχαν
απολυθεί. Ενας υπουργός που ουδέποτε έδωσε τον καθημερινό αγώνα της
επιβίωσης όπως η πλειονότητα των Ελλήνων, αποκομμένος από την
πραγματικότητα, κλεισμένος στη γυάλα της οικογένειάς του και του
κόμματός του, με περισσή αλαζονεία δίνει μεγαλόψυχα «συμβουλές».
(4) Βλ. «Washington Post», The Lancet, ΕΛΣΤΑΤ κ.λπ.
(5) W. Lippmann, Κοινή Γνώμη, εκδόσεις «Κάλβος».