΄Eρευνα επισημαίνει ότι η αυξημένη επιρροή μεταξύ της νεολαίας οφείλεται
στην απαξίωση των δημοκρατικών αξιών, αλλά και στην ολιγωρία
αντιμετώπισης του φαινομένου. Οι δημοκρατικές δυνάμεις πρέπει να
απαιτήσουν όχι απλώς την τιμωρία όσων αγνοούν τους θεσμούς, αλλά και να
προστατεύσουν τα θύματα.
Tου Δημήτρη Κουκλουμπέρη
Η άνοδος της απήχησης της Χρυσής Αυγής στη νεολαία είναι ένα
φαινόμενο αναμφισβήτητα ανησυχητικό (ενδεικτική η δημοσκόπηση της Pulse
για την «Εφ.Συν.» και άλλες μετρήσεις που δείχνουν ότι η Χ.Α. υπερέχει
ακόμη και της Ν.Δ. στις νέες ηλικίες), το οποίο ωστόσο δεν μπορεί να
απαντηθεί με επιφανειακό και επιπόλαιο τρόπο.
Η κρίση και τα συνεπακόλουθα αίτιά της αποτελούν καταλυτικούς
παράγοντες που λαμβάνει υπόψη κάθε σχετική επιστημονική μελέτη, όμως η
διευρυμένη επιρροή που ασκεί εσχάτως στους νέους ο ρατσιστικός λόγος του
νεοναζιστικού μορφώματος και τα προσκλητήρια βίας ενάντια σε κάθετι
διαφορετικό θα πρέπει να αναζητηθούν σε βαθύτερους και περισσότερους του
ενός λόγους.
Οι συντελεστές της έρευνας
Σύμφωνα με την έρευνα «Νεολαία και Ακρα Δεξιά στην Ελλάδα», την οποία
εκπόνησαν για το Ιδρυμα Friedrich-Ebert οι Αθανάσιος Μαρβάκης, Μαριάνθη
Αναστασιάδου, Ιωάννα Πετρίτση και Τάνια Αναγνωστοπούλου και αποσπάσματά
της δημοσιεύει σήμερα η «Εφ.Συν.», «η ακροδεξιά κατεύθυνση ενός μέρους
της νεολαίας δεν αποτελεί νέο φαινόμενο, όπως δεν αποτελεί νέο φαινόμενο
η ευρύτερη απήχηση που έχουν ακροδεξιοί λόγοι και πρακτικές στη νεολαία
τα τελευταία χρόνια», υπό την έννοια ότι στη χώρα μας ακροδεξιές
πολιτικές υιοθετούνται από πολιτικές δυνάμεις που υπερβαίνουν τα στενά
όρια των ακροδεξιών κομμάτων.
Οπως συμπεραίνουν οι ερευνητές, «η νέα Ακρα Δεξιά δεν αιφνιδίασε αλλά
εξαπλώθηκε και εμπεδώθηκε ως συγκεκριμένη λογική αντιμετώπισης
κοινωνικών ζητημάτων, στηρίχθηκε δε στην έμπρακτη απαξίωση δημοκρατικών
αξιών αλλά και στην ολιγωρία εναντίον της Ακρας Δεξιάς».
Παράλληλα γίνεται αναφορά στην «ολομέτωπη νεοφιλελεύθερη επίθεση» με
την οποία έρχεται αντιμέτωπη η νεολαία στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα να
καταστρέφονται ολοσχερώς οι «ούτως ή άλλως συρρικνούμενες προοπτικές
της».
«Η καταγεγγραμμένη δυσαρμονία μεταξύ κοινωνίας και πολιτικής τάξης,
το έλλειμμα νομιμοποίησης, η κρίση αντιπροσώπευσης, συνοπτικά η απαξίωση
της δημοκρατίας στην πράξη δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι διευκολύνει την
ανάδυση νέων επιθετικών εθνικισμών. Σε αυτό το κοινωνικό πλαίσιο, ένα
μέρος της νεολαίας μετατρέπει την ήδη υπαρκτή απονομιμοποίηση της
δημοκρατίας σε ακροδεξιά πολιτική τοποθέτηση» εκτιμούν οι τέσσερις
ερευνητές.
Επιπλέον υπογραμμίζεται ότι για ένα μέρος των νέων ανθρώπων «η
αποδοχή ακροδεξιών θεωριών φαντάζει προσιτή αλλά και «νόμιμη» διέξοδος
για την αντιμετώπιση κοινωνικών ζητημάτων».
Πάντως ένα στοιχείο το οποίο μπορούσε να θεωρηθεί αισιόδοξο και
διευκρινίζεται στη μελέτη είναι ότι δεν πρέπει να γίνεται λόγος για
νέους που ρέπουν συνολικά προς την Ακρα Δεξιά, καθώς τις τελευταίες
δεκαετίες αναπτύσσονται αντιδιαμετρικά αντίθετες δυναμικές μέσα στη
νεολαία αναφορικά με τον πολιτικό προσανατολισμό των νέων, α) όσων
αποδέχονται ακροδεξιές πρακτικές και β) όσων αντιστέκονται στα
νεοναζιστικά επιχειρήματα και τις αντίστοιχες πράκτικές και προτάσσουν
ως όπλο την αλληλεγγύη στα θύματα των ρατσιστικών επιθέσεων.
Η ατιμωρησία
Εν κατακλείδι, οι συντάκτες της μελέτης σημειώνουν ότι «όσο οι
δημοκρατικοί θεσμοί επιτρέπουν την ανενόχλητη εκτέλεση και ατιμωρησία
ακροδεξιών λογικών και πράξεων, υποσκάπτουν την ίδια την ισχύ της
δημοκρατίας και την πίστη σε αυτή». Μάλιστα, συμπληρώνουν ότι οι
δημοκρατικές δυνάμεις πρέπει να απαιτήσουν όχι απλώς την τιμωρία όσων
αγνοούν τους θεσμούς, αλλά και να προστατεύουν τα θύματα των διαρκώς
αυξανόμενων ρατσιστικών και μισαλλόδοξων επιθέσεων και να τους
εξασφαλίσουν συνθήκες ισότιμης συμμετοχής τους στην κοινωνική ζωή.
Το πλήρες κείμενο της έρευνας «Η νεολαία δείχνει το δρόμο – προς τα
πού όμως; Νεολαία και Ακρα Δεξιά στην Ελλάδα» έχει δημοσιευτεί στην
ηλεκτρονική βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Friedrich-Ebert στην ηλεκτρονική
διεύθυνση http://library.fes.de/pdf-files/id/10156.pdf